Sinh sảnh vô tính ở thực vật, khái niệm tương đối lạ lẫm đối với nhiều người. Bởi vì, quá trình sinh sản ở thực vật cũng vô cùng quan trọng nhằm đảm bảo sự phát triển liên tục ở loài. Và để thực sự tìm hiểu rõ hơn về cụm từ này, hãy tiếp tục theo dõi bài viết bên dưới đây của Top Xuyên Việt nhé.
1. Khái niệm cụ thể về sinh sản vô tính ở thực vật
Sinh sản vô tính ở thực vật là khái niệm ám chỉ quá trình sinh sản của cây không có sự xuất hiện của giao tử đực và sinh ra cá thể con hoàn toàn giống mẹ. Hình thức này không liên quan đến nhiễm sắc thể hoặc giảm phân. Các cá thể con là bản sao của cá thể mẹ và được di truyền chính xác. Tuy nhiên, hình thức sinh sản vô tính ở thực vật còn có trường hợp khác là sự tự thụ phấn.
Nói một cách dễ hiểu hơn, hình thức sinh sản vô tính sẽ không cần hợp nhất các giao tử với nhau. Các tế bào đơn bào như sinh vật nguyên sinh, vi khuẩn hoặc vi khuẩn cổ thường có hình thức này. Ngoài ra, nấm hoặc một số loài thực vật cũng có hình thức sinh sản vô tính. Đa phần các sinh vật nhân sơ sinh sản bằng cách kết hợp, sinh sản vô tính, chuyển hóa hoặc tải nạp.
Cho ví dụ sinh sản vô tính ở thực vật:
- Sinh sản bằng rễ, củ, cành, thân: Các loại thực vật như khoai tây, cà rốt có thể sinh sản vô tính bằng cách lấy những bộ phận như rễ, củ tạo ra cây con.
- Tách cây con: Việc tách cây con ra khỏi cây mẹ cũng là một hình thức sinh sản vô tính, điển hình như rau muống hoặc hoa giấy.
Sinh sản vô tính ở thực vật là gì?
2. Sinh sản vô tính thực vật có đặc điểm gì?
Quá trình tạo ra những cá thể mới nhằm duy trì sự phát triển liên tục của loài được gọi là sinh sản ở thực vật. Một số lợi ích đáng chú ý của sinh sản vô tính ở thực vật bao gồm:
- Thứ nhất, xét về tính di truyền, các tế bào con giống y hệt tế bào mẹ.
- Thứ 2, có thể tạo ra nhiều cá thể con tương tự từ một các thể gốc.
- Thứ 3, có thể tạo ra nhiều tế bào con từ một cá thể độc lập, đối với những loài có mật độ thấp thì điều này rất hữu ích.
- Thứ 4, nhiều tế bào con chỉ diễn ra sự sinh sản và nhân giống trong một khoảng thời gian ngắn.
- Thứ 5, sự sinh sản vô tính tạo ra nhiều cá thể mới thích nghi với một trường sống một cách dễ dàng và nhanh chóng tạo ra quần thể với ít biến động hơn.
Ngoài ra, hình thức sinh sản vô tính này cùng tồn tại những hạn chế nhất định. Chẳng hạn như khi thay đổi môi trường sống sẽ gây chết hàng loạt và không có đa dạng di truyền. Hoặc thậm chí chỉ trong thời gian ngắn làm tiêu diệt toàn bộ quần thể.
Đặc điểm cụ thể của sinh sản vô tính thực vật
3. Có tất cả bao nhiêu hình thức sinh sản vô tính ở thực vật?
Ở thực vật có đa dạng hình thức sinh sản vô tính khác nhau và được phân chia thành 2 hình thức chính đó là sinh sản sinh dưỡng và sinh sản bằng bào tử.
Sinh sản của bào tử
Để tồn tại hoặc phát tán trong môi trường khắc nghiệt, bào tử là đơn vị sinh sản vô tính có thể thay đổi. Hình thức sinh sản vô tính bằng bào tử sẽ có một hoặc một phần của bào tử phát triển thành cá thể mới mà không cần sự giao phối giữa trứng và tinh trùng.
Ví dụ:
- Rau muống: Phân chia bào tử là cách thức sinh sản của rau muống, cây mới sẽ phát triển lên từ mỗi bào tử. Để phân tán hơn nữa, những cây mới này sẽ tiếp tục tạo ra nhiều bào tử hơn.
- Cây hoa hồng: Cây hoa hồng sinh sản theo cách phân chia bào tử ở cành hoặc đầu chồi. Một cây mới sẽ được hình thành và phát triển từ mỗi bào tử.
- Cây chuối: Để tạo ra chồi, cây chuối sinh sản bằng cách phân chia bao tử và phân tán chúng.
Từ các ví dụ trên, chúng ta thấy rằng, sinh sản vô tính ở thực vật theo hình thức sinh sản bằng bào tử khá hiệu quả và đơn giản.
Những hình thức sinh sản vô tính thực vật
Sinh sản sinh dưỡng
Sinh sản sinh dưỡng là hình thức tách một phần ra khỏi cây mẹ hoặc các cấu trúc sinh sản chuyên biệt có tên gọi là chồi sinh dưỡng và phát triển thành cá thể mới. Để sinh sản, thực vật sử dụng các cơ quan như thân, rễ, lá phụ thuộc vào các yếu tố môi trường xung quanh và loài.
Hình thức sinh sản này tồn tại ở nhiều loài thực vật và được con người ứng dụng trong trồng trọt. Ví dụ, khi cây sống rụng lá xuống, nó có thể phát triển lên một cây mới. Tách rễ của cây khoai tây ra khỏi củ để trồng thành cây mới.
4. Sinh sản vô tính ở thực vật mang lại hiệu quả gì?
- Đối với thực vật nói riêng, sinh sản vô tính giúp duy trì sự tồn tại và phát triển của loài.
- Đối với con người, hình thức sinh sản này duy trì được tình trạng tốt nhất phục vụ cho việc trồng trọt. Các loại thực vật và cây trồng được nhân giống nhanh, nâng cao chất lượng và tiết kiệm thời gian. Đồng thời tạo giống cây trồng sạch bệnh, giá thành thấp, hiệu quả kinh tế cao.
Tất cả các thông tin trong bài viết của Top Xuyên Việt đã giúp bạn giải thích rõ nhất về sinh sản vô tính ở thực vật. Mong rằng từ những kiến thức này bạn dễ dàng áp dụng cho mục đích trồng trọt của mình.
Xem thêm:
