Áp suất thẩm thấu là gì? Công thức tính áp suất thẩm thấu chính xác và được ứng dụng trong lĩnh vực y khoa ra sao? Trong thời gian qua, đây là những câu hỏi nhận được nhiều sự quan tâm. Để tìm được đáp án chính xác nhất, bạn đọc hãy tiếp tục theo dõi bài viết bên dưới của Top Xuyên Việt.
Áp suất thẩm thấu là gì?
- Áp suất thẩm thấu là áp suất cần được áp dụng cho dung dịch ở mức tối thiểu nhằm mục đích thông qua màng bán định ngăn dòng chảy vào dung môi tinh khiết của nó. Ngoài ra, định nghĩa về áp suất thẩm còn được hiểu là thước đo xu hướng của dung dịch lấy trong dung môi nguyên chất bằng cách thẩm thấu.
- Áp suất thẩm thấu tối đa có thể phát triển trong dung dịch nếu nó dùng một màng bán kết để tách ra khỏi dung môi tinh khiết.
- Khi 2 dung dịch chứa nồng độ chất tan khác nhau sẽ xảy ra quá trình thẩm thấu và dùng màng thấm chọn lọc để ngăn cách. Đi qua màng là các phân tử dung môi tốt nhất từ dung dịch nồng độ thấp đến dung dịch có nồng độ chất tan cao hơn. Chỉ đến khi đạt được trạng thái cân bằng, việc chuyển các phân tử dung môi mới ngừng lại.
Áp suất thẩm thấu
Áp suất thẩm thấu có ý nghĩa gì?
- Ý nghĩa của áp suất thẩm thấu đóng vai trò quan trọng trong cơ thể và hồng cầu của con người và động vật.
- Áp suất giúp cân bằng, cơ thể có thể thay đổi hàm lượng nước trong các tế bào khi áp suất thẩm thấu thay đổi. Từ đó, dẫn đến hiện tượng rối loạn chức năng của các tế bào.
- Đối với thực vật, áp suất có tác dụng hút nước và khoáng chất có trong đất giúp cây sinh sôi và phát triển.
- Đối với động vật, áp suất thẩm thấu hỗ trợ việc phân bổ nước và lưu thông máu trong cơ thể, ngăn ngừa tình trạng mất nước.
Ý nghĩa ASTT trong đời sống
Công thức tính áp suất thẩm thấu chuẩn không cần chỉnh
Chúng ta áp dụng tính áp suất thẩm thấu trong vật lý theo công thức sau:
P = RTC
Từ công thức trên, ta có được:
- Ký hiệu của áp suất thẩm thấu: P (Đơn vị atm)
- Hằng số: R (R = 0,082)
- Ký hiệu nhiệt độ tuyệt đối: T (T = 273 + [Math Processing Error]
- Ký hiệu nồng độ dung dịch: C (Gam/lít)
Công thức tính áp suất thẩm thấu
Tìm hiểu chi tiết về áp suất thẩm thấu trong máu
Áp suất thẩm thấu trong máu là hiện tượng giữ nhiệm vụ phân phối nước rất quan trọng đối với cơ thể con người. Chúng được hình thành từ các muối khoáng có trong huyết tương, chủ yếu là muối Nacl.
Có 2 loại áp suất thẩm thấu trong máu bao gồm:
- Phần lớn: Được gọi là áp suất thẩm thấu tinh thể, giá trị trung bình trong khoảng 5675 mmHg. Chúng được tạo nên bởi nồng độ các muối khoáng hòa tan trong máu, chủ yếu là Nacl.
- Phần nhỏ: Được gọi là áp suất thẩm thấu thể keo, giá trị trung bình khoảng 25 mmHg. Giá trị phần này mặc dù không lớn nhưng chúng vẫn giữ nhiệm vụ giữ và trao đổi nước giữa các mô và mao mạch. Chúng hình thành nên từ các protein trong huyết tương.
- Vai trò của áp suất thẩm thấu trong cơ thể động vật lẫn con người đều giữ sự cân bằng. Hình dạng và kích thước của nó sẽ được giữ nguyên nếu giá trị ASTT ở hồng cầu và huyết tương ngang bằng nhau. Hồng cầu sẽ teo lại trong trường hợp chúng ta cho hồng cầu vào dung dịch muối NaCl có ASTT lớn hơn. Ngược lại, hồng cầu sẽ bị căng phồng lên nếu áp suất nhỏ hơn.
Thế nào là áp suất thẩm thấu trong máu
Các yếu tố ảnh hưởng áp suất thẩm thấu trong cơ thể
Trong sinh học, chúng ta biết được rằng trong cơ thể một người trưởng thành có đến hơn 70% nước. Các tế bào sẽ chứa hầu hết lượng nước mà chúng ta uống hàng ngày, khoảng ⅔. Như vậy, để duy trì sự sống cho hàng tỷ tế bào cơ thể chúng ta bắt buộc phải có nước.
Lượng nước và nồng độ các chất hòa tan trong máu sẽ tác động đến áp suất thẩm thấu trong máu của con người như: Glucose, Natri hoặc nồng độ cồn có trong rượu, bia,.. Khi chúng ta ăn thức ăn mặn (chứa nhiều muối), áp suất thẩm thấu trong máu sẽ tăng. Thận sẽ phát ra cảm giác khát nước và tăng cường hấp thu nước trả về máu.
Yếu tố ảnh hưởng đến ASTT cơ thể người
Áp suất thẩm thấu được ứng dụng như thế nào trong y học?
Trong y học, áp suất thẩm thấu được ứng dụng rộng rãi, điển hình như:
- Chạy thận: Kỹ thuật đánh giá hiệu suất của các loại thận nhân tạo thông qua áp suất thẩm thấu trong việc lọc chất thải ra khỏi máu của bệnh nhân suy thận.
- Lọc máu: Kiểm soát áp suất thẩm thấu của dung dịch tốc độ siêu lọc và lọc máu trong các trường hợp cần thiết lập máy lọc plasma hay lọc máu được lập trình. Nhằm đảm bảo máu của bệnh nhân không bị quá tải chất lỏng và được lọc đúng cách.
- Điều trị phù não.
- Điều trị bệnh tăng nhãn áp
- Ứng dụng trong lĩnh vực nghiên cứu dược phẩm.
- Ứng dụng trong ngành y khoa nghiên cứu ung thư.
- Ứng dụng trong nghiên cứu về nội tiết học.
Trên đây là những thông tin giải thích về áp suất thẩm thấu cơ bản và công thức tính ASTT mà Top Xuyên Việt cung cấp. Hy vọng rằng qua phần tin tức này bạn đọc đã có thêm nhiều kiến thức hữu ích về loại áp suất này. Cũng như hiểu rằng ASTT đóng vai trò quan trọng như thế nào trong sức khỏe nói riêng và y học nói chung.
Xem thêm:
